Psociniec

Poezja niewątpliwie pozytywnie oddziałuje na dziecko, podobnie bezcenny jest wpływ domowego zwierzaka na tegoż młodego człowieka. Właśnie taka i dokładnie o tym jest najnowsza książka Joanny Papuzińskiej, "Psociniec" – zbiór wierszy traktujących o rozmaitych psich oraz kocich charakterach, które nie mają sobie równych (i wiersze, i charakterki). Zawsze będzie nam czegoś w życiu brakowało, jeśli nie czytujemy wierszy i dorastamy bez zwierząt, najlepiej więc zaopatrzyć się i w "Psociniec", i w czworonożnego psotnika.

Opowiem wam o krainie,

co się nazywa Psociniec.

Mieszkają tu pies i kot,

najlepsi mistrzowie psot.

Ja wiem – niejeden powie,

że ma za dużo na głowie,

by choćby słuchać o tym,

co robią psy i koty.

Ja wiem – twierdzą niektórzy,

że dla nich to kłopot za duży,

bo mają wyższe cele

niż jakieś trele-morele,

jakieś podskoki i młyńce,

jakieś bez sensu Psocińce.

I nikt ich zdania nie zmieni.

Ale ostatnio uczeni

odkryli, że ludzka istota

powinna mieć psa i kota,

bo bez nich miewa się gorzej.

Więc kto naprawdę nie może

mieć – niech choć o nich poczyta

i kwita.

/Psociniec/

Uprzedzając uwagi, że przecież nie wszyscy mogą, bo alergia, bo małe lokum nadmienię, że Joanna Papuzińska pomyślała i o nich, ponieważ bohaterem jednego z wierszy jest pluszak. Poza tym wyjątkiem, na stronach "Psocińca" brykają autentyczne typy psich i kocich przyjaciół ras rozmaitych oraz kilku przedstawicieli gatunku nazywanego limerykiem, psotników wybitnie poetyckich i absurdalnych (znamy i lubimy podobne osobistości z utworów Marii Ekier czy Wandy Chotomskiej).

Pewna koteczka z Czerska

twierdziła, że jest perska.

Że łgała, stwierdzić nietrudno,

lecz nikt nie zaprzeczał, bo ludność

w Czersku jest bardzo rycerska.

/Samochwała/

Autorka znakomicie zna zwyczaje zwierząt i obcujących z nimi dzieci, stąd jej wierszyki są wyjątkowo zabawne i zabawowe – ich rytm wpisuje się w dziecięcy śmiech i podskoki, choćby przy grze w klasy, zalicza nagłe zakręty i nawroty, jak podczas gonitwy z psem, która rozpoczyna się, kiedy mały pan (lub mała pani) chce przypiąć smycz albo odebrać piłeczkę.

Czy wy znacie zabawę

pod nazwą "złaprękawek"?

Do gry tej potrzebnych jest

dwóch zawodników i pies.

Konieczne łóżko piętrowe,

strój – stare bluzy dresowe.

ZASADY: na górze gracze

leżą, machają w dół rękami,

a pies do nich skacze

i chce złapać za rękaw, a gracz rękę cofa (...).

/Gra/

Krótkie, zgrabne utwory gwarantują zainteresowanie słuchacza lub początkującego czytelnika. Również temat tomiku nie pozwala na nudę. Chyba wszystkie maluchy lubią zwierzęta, a jeśli któryś jeszcze nie ma własnego, autorka podaje kilka wskazówek, gdzie szukać i czego się spodziewać.

Musia to pies niewielki.

Nosi czerwone szelki.

Bardzo lubi swą panią.

I byłby z niej pies anioł,

gdyby nie zwyczaj brzydki

szczypania gości w łydki.

Goście się denerwują, piszczą, krzyczą nawet,

ktoś ma dziurę w rajstopach, a ktoś rozlał kawę (...).

/Muśka/

Ten optymistyczny poetycki obraz nie zawsze łatwego życia domowego z czworonogiem dopełniony został ilustracjami Joanny Rusinek. W tak barwnej i uroczej wizji jesteśmy w stanie znieść nawet podarte rajstopy i tęsknotę za kotem-włóczykijem. Na malunkach widzimy istoty zadziorne i anielskie, uliczne trzpioty i rasowe kanapowce, które rozweselają oraz koją wszelkie stresy i troski. Znamy wiele prac Joanny Rusinek, tym w "Psocińcu" dalej do plakatu, którego specyfikę dostrzegałam na przykład w "Wędrówce Nabu" (książka Jarosława Mikołajewskiego, wyd. Austeria), za to bliżej do tradycyjnej, rozbudowanej ilustracji książkowej dla dzieci, komentującej tekst wprost, ale z sercem i figlarnością, na którą stać tylko niektórych twórców.

Przepiękna jest ta lekkość wierszowania Joanny Papuzińskiej oraz rysowania Joanny Rusinek, które pozwalają dobrze się bawić i małym, i dużym czytelnikom, zresztą pewnie także pupile będą miały ubaw, jeśli tylko przeczytamy im "Psociniec" odpowiednim tonem.

Bożena Itoya

Joanna Papuzińska, Psociniec, ilustracje Joanna Rusinek, Wydawnictwo Literatura, Łódź 2017.