Hej, Jędrek! Szukasz guza?

Dobra książka zaczyna się od chwytliwego tytułu – taką zasadę wyznają z pewnością Rafał Skarżycki i Tomasz Lew Leśniak. W wydawnictwie Nasza Księgarnia ukazało się już pięć tomów ich "komiksowanej" minipowieści, a ostatni nosi tytuł "Hej, Jędrek! Szukasz guza?". Brzmi jak kwestia prosto z dymku, prawda? Właśnie komiks jest rodzimą dziedziną tych autorów, a przeniesiony na grunt literatury nadal pozostaje sobą, mimo rozbudowanych partii tekstu. Podstawą przygody jest scenariusz, ale opowieść, która toczy się w naszej wyobraźni podczas lektury, przybiera formę rysunkową – kadrowaną, animowaną, zależy, czy bardziej jesteśmy przyzwyczajeni do obrazków książkowych, czy filmowych.

Główny juror naszych prywatnych literackich plebiscytów, czyli mój jedenastoletni syn, uznał, że piąty tom "Jędrka" jest znacznie śmieszniejszy od przynajmniej dwóch poprzednich. Orzeczenie takie padło już gdzieś w połowie pierwszego rozdziału. Równie wesoło było właściwie do końca książki, nieważne, że znawca serii szybko domyśla się, "kto jest zły" (może nawet takie jest założenie autora). Intryga kryminalna to jedno, a mnóstwo szkolnych i rodzinnych sytuacji z życia wziętych, to druga strona świetnie skomponowanej fabuły.

Po mieście, w którym mieszkają Jędrek, Karola, Witek i Gruby, zaczyna grasować gangster nad gangsterami – Szef Wszystkich Szefów (wraz ze swoimi sługusami). Co prawda porządek nie powinien być poważnie zagrożony, w końcu szeryfem, to znaczy inspektorem policji, jest tu mama Jędrka, specjalistka zdolna i doświadczona w zakresie łapania bandziorów, jednak zaczyna się robić nieciekawie. Ktoś zastrasza lokalnych przedsiębiorców, w tym prowadzącego warsztat samochodowy tatę Jędrka. Nasz bohater (za takiego sam się uważa) postanawia śledzić opryszków, pakując się w jeszcze gorsze problemy, niż kilka stron wcześniej, kiedy usiłował "na skróty" przygotować Karolę do olimpiady z przyrody, Witka do turnieju szachowego, a Grubego do zdrowej diety i sportowego trybu życia. Chociaż w pewnym sensie działania Jędrka są skuteczne, bo wygłodzony Gruby okazuje się szybszy niż błyskawica i agresywniejszy od całej bandy Szefa Wszystkich Szefów, a koledzy w krytycznym momencie właśnie Jędrkowi zawierzają mu swój los, polegając na jego kreatywności, czy raczej zdolności do siania chaosu.

W "Szukasz guza?" fani znajdą jak zwykle wiele łobuzerki, treningu detektywistycznego, a tym razem nawet broni palnej. Wydaje się, że potyczki Jędrka ze szkolnymi i ogólnopolskimi gangsterami zainteresują i rozbawią głównie męską część czytelników, choć nie mam pewności, gdyż nie czytałam tej książki z żadną dziewczynką (poza sobą). Jednak na pewno nie jest to żadna "samcza" lektura, ponieważ, po pierwsze, autorzy odwołują się też do uniwersalnych wartości: poczucia humoru i pozytywnej energii. Po drugie zaś, by zrozumieć, że stereotypy "płciowe" są tu w humorystyczny sposób łamane (podobnie jak u Pawła Beręsewicza), wystarczy przyjrzeć się którejkolwiek z postaci żeńskich: Karoli, mamie Jędrka, jego siostrze czy pani Jadzi o kowbojskim image. Są to osoby wybitnie inteligentne, wiedzące, czego chcą, sprytne, do pewnego stopnia rządzące światem, choć raczej nieczyniące z mężczyzn "pantoflarzy". Mama głównego bohatera już od pierwszego tomu wzbudza nasz podziw, podobnie rozsiewająca dyskretny kumplowski urok Karola, ale tym razem swoimi możliwościami zaskoczy nas także Wyjec, to znaczy Ania, starsza siostra Jędrka. Najpierw okaże się, że ma ona chłopaka, a później wyjdzie na jaw prawdziwy charakter jej relacji z bratem – wcale nie tak toksycznych, skoro Jędrek postanawia być jej obrońcą oraz mścicielem. I coś jeszcze, a to będzie niespodzianka większa niż odkrycie, kto jest Szefem Wszystkich Szefów. Jednak to nadal nie wszystko, co przygotowali dla nas Rafał Skarżycki i Tomasz Lew Leśniak. Damskie wątki skumulują się zapewne w kolejnym tomie serii, zatytułowanym "Hej, Jędrek! Kłopoty z dziewczynami?". Wyczekujemy!

Bożena Itoya

Rafał Skarżycki (test), Tomasz Lew Leśniak (rysunki), Hej, Jędrek! Szukasz guza?, Nasza Księgarnia, Warszawa 2017.