Zakochałem się w Milenie. Inny niż wszyscy

Książka Pera Nilssona "Zakochałem się w Milenie. Opowiadanie o chłopcu, który chce zostać zauważony przez pewną dziewczynę" ma jasno określony temat i cel. Autor, szwedzki pisarz goszczący niedawno w Polsce, uczy dzieci, rodziców i pedagogów, jak radzić sobie z pierwszymi młodzieńczymi uczuciami oraz w jaki sposób o nich rozmawiać. Bohaterem opowiadania jest Dawid, zwykły dojrzewający chłopiec, który szuka sposobu na zdobycie uwagi i serca dziewczyny. Kolejne próby wynikają z zawierzania stereotypom: ładne dziewczyny wolą twardzieli / łobuzów / zabijaków, kto się czubi, ten się lubi, mądre lubią kujonów, kobiety trzeba obsypywać prezentami. Oczywiście Dawid przekona się, że uniwersalny sposób na miłość nie istnieje, będzie się uczył na swoich błędach, a to wszystko dzięki dojrzałemu wsparciu dorosłych (mamy i nauczycielki), ale też najlepszego kolegi z klasy. Potęga tej pomocy polega na niewyręczaniu Dawida w jego dążeniach, na ograniczeniu się do obecności, wyrozumiałości, ewentualnie rozmowy.

Milena jest piękną, cichą dziewczyną, natchnieniem Dawida, który pod jej wpływem tworzy poetyckie porównania i wpada na najbardziej szalone koncepty. Muszę jednak zauważyć, że nie wszyscy chłopcy w tym wieku (około 10-12 lat) zakochują się i jeszcze przyznają do tego sami przed sobą. To często zdarza się rozsądnym młodym ludziom w książkach i filmach, ale rzadziej prawdziwym rówieśnikom mojego syna.

Per Nilsson występuje w tej książce nie tylko w roli autora, ale i instruktora, czy też trenera lub coacha, bo te określenia są dziś modniejsze i popularniejsze. Jego rola nie ogranicza się do wskazówek dla młodych zakochanych, podpowiada też rodzicom i nauczycielom, jak patrzeć, słuchać, dyskretnie i naturalnie zachowywać się w chwilach, gdy dziecko wydaje się niezrównoważone, co chwila zmienia swój styl i nastrój. Czytając tę książkę miałam świadomość, z jaką misją występuje pisarz, jednak nie mogłam się pozbyć wrażenia pewnej natarczywości, pedagogicznej suchości, której bliżej do poradnika niż beletrystyki (mimo wprowadzenia autentycznego słownictwa i zachowań dzieci).

Jeszcze więcej sytuacji "z życia wziętych" pojawia się w książce "Inny niż wszyscy. Opowiadanie o chłopcu, który chce wiedzieć, czy jest normalny". Wbrew zapowiedziom wydawniczym, jakie obiły mi się o uszy, i własnym oczekiwaniom, odnalazłam w tym utworze przede wszystkim pogłębioną analizę sytuacji oraz charakteru Dawida, bohatera "Zakochałem się w Milenie", a nie jego "dziwnego" kolegi z klasy. Pozornie to właśnie Oskar jest tytułowym innym, wyśmiewanym "Profesorkiem", geniuszem matematycznym i logicznym z manią porządkowania wszystkiego wokół, ofiarą codzienności, a przynajmniej jej mniej przewidywalnych aspektów. Problemem chłopca są przede wszystkim kontakty społeczne. Rozpoznajecie te symptomy? To Zespół Aspergera, o którym ostatnio mówi się coraz więcej, unikając słowa "choroba". Oczywiście dzieci łatwiej i dosadniej szufladkują rówieśników (i nie tylko) jako normalnych, dziwnych i "czubków". I właśnie dlatego powstała ta książka: aby ułatwić młodzieży złagodzenie tej kategoryzacji oraz zrozumienie, że nikt nie jest całkiem "typowy" czy "normalny". Właściwie więc każdy z nas może identyfikować się z tytułem tej książki.

Dawid ponownie, jak chyba każdy dojrzewający młody człowiek, koncentruje się na sobie, błądzi i potyka się na drodze do autoidentyfikacji oraz samoakceptacji. Bardzo podobały mi się przystanki, jakie w tej podróży autor przygotował dla bohatera: rozmowa z kolegą, młodszą siostrą dziewczyny, rozwiedzionym rodzicem, przebywanie z dziewczyną. Czytelnik na pewno zapamięta, że rozwiązań i wsparcia należy szukać w różnych miejscach, nie poddawać się apokaliptycznym nastrojom towarzyszącym pierwszej porażce. Te wszystkie rozmowy są dla Dawida cennym doświadczeniem, a dla nas, rodziców i dzieci, wartościowym instruktażem. Bohaterowi nawet nie trzeba kibicować, widać, że mimo wczesnego etapu dojrzewania, jest on wyjątkowo dojrzały. Życzę mu powodzenia we wszystkich przyszłych walkach ze światem oraz sobą, mam też nadzieję, że mój syn zawsze będzie umiał rozmawiać i być otwartym tak, jak Dawid.

Bożena Itoya

Per Nilsson, Zakochałem się w Milenie. Opowiadanie o chłopcu, który chce zostać zauważony przez pewną dziewczynę, ilustrowała Pija Lindenbaum, przełożyła ze szwedzkiego Marta Rey-Radlińska, Wydawnictwo Zakamarki, Poznań 2016.

Per Nilsson, Inny niż wszyscy. Opowiadanie o chłopcu, który chce wiedzieć, czy jest normalny, ilustrowała Pija Lindenbaum, przełożyła ze szwedzkiego Marta Rey-Radlińska, Wydawnictwo Zakamarki, Poznań 2017.